Terugblik op de Bijenlezing door Imker Gerrit

Op 26 juni organiseerde Nieuw Westland een inspirerende lezing verzorgd door Imker Gerrit van Natuurlijk-Westland. Tijdens deze avond werden de aanwezigen meegenomen in de fascinerende wereld van bijen. Hieronder een samenvatting van de belangrijkste inzichten en wetenswaardigheden die tijdens de lezing werden gedeeld. We hopen dat je net zo enthousiast zult zijn als wij toen wij er **bij** waren!

Hoogtepunten van de Lezing

Verschil tussen een hommel en een honingbij:
Gerrit legde uit dat hommels en honingbijen vaak door elkaar worden gehaald, maar er zijn duidelijke verschillen. Hommels zijn meestal groter en hebben een hariger lichaam dan honingbijen. Bovendien bouwen hommels hun nesten in de grond of in holle ruimtes, terwijl honingbijen hun raten in bijenkorven of holle bomen maken. Daarnaast hebben hommels kleinere volken, meestal bestaande uit 50 tot 500 hommels, terwijl een honingbijenvolk wel uit 20.000 tot 60.000 bijen kan bestaan.

Hoe ontstaat een koninginnebij:
 Het proces van de geboorte van een koninginnebij is bijzonder interessant. Een koningin ontstaat uit een gewone larve, maar wordt speciaal gevoed met koninginnegelei. Dit voedzame sap zorgt ervoor dat de larve zich ontwikkelt tot een vruchtbare koningin, klaar om een nieuwe kolonie te leiden. Een koningin kan tot vijf jaar oud worden, hoewel haar productiviteit na twee tot drie jaar begint af te nemen.

De cyclus van de bij:
De levenscyclus van een bij werd uitgebreid besproken. Deze bestaat uit vier stadia: ei, larve, pop en volwassen bij. Het hele proces duurt ongeveer 21 dagen voor een werkbij, 24 dagen voor een dar (mannetje), en 16 dagen voor een koningin. Dit snelle ontwikkelingsproces is cruciaal voor het voortbestaan van de kolonie.

De zeshoekige vorm van de raat:
Een ander fascinerend aspect van bijen is hun bouwkunst. Bijen bouwen hun raten in de vorm van perfecte zeshoeken. Deze vorm is niet alleen efficiënt in termen van ruimtegebruik, maar biedt ook maximale sterkte en stabiliteit met een minimale hoeveelheid was. Dit ingenieuze ontwerp heeft zelfs architecten en ingenieurs geïnspireerd in de woningbouw.

Hoe worden de raten gemaakt?:
Bijen maken hun raten van was die ze zelf produceren. De was wordt uitgescheiden door klieren op de buik van de werkbijen. Kleine wasplaatjes komen tevoorschijn en worden vervolgens gekauwd en gevormd door de bijen tot zeshoekige cellen. Dit proces vereist een hoge temperatuur in de korf, meestal rond de 35 graden Celsius, waardoor de was zacht en kneedbaar blijft. De bijen werken gezamenlijk om de raten te bouwen, waarbij ze de zeshoekige cellen perfect op elkaar afstemmen om een sterke en efficiënte structuur te vormen.

Wat is propolis?:
Gerrit vertelde ook over propolis, een harsachtige substantie die bijen verzamelen van knoppen van bomen. Propolis wordt gebruikt als een soort kit om gaten en scheuren in de bijenkorf te dichten, en heeft daarnaast antiseptische eigenschappen die helpen bij het steriel houden van de bijenkorf.

Hoe bijen hun woning warm houden:
Bijen hebben een ingenieus systeem om hun woning, de bijenkorf, warm te houden. Tijdens de koude maanden vormen de bijen een compacte cluster om de koningin en het broed te beschermen. Door hun vleugels snel te trillen, genereren de bijen warmte. Ze draaien ook continu van binnen naar buiten, zodat geen enkele bij te lang aan de kou wordt blootgesteld. Dit helpt de temperatuur in de kern van de korf te handhaven op ongeveer 34-35 graden Celsius, zelfs wanneer de buitentemperatuur veel lager is.

Het effect van slecht weer op honingproductie:
Slecht weer kan een aanzienlijke impact hebben op de honingproductie. Regenachtig en koud weer beperkt de activiteiten van bijen buiten de korf, waardoor ze minder nectar kunnen verzamelen. Dit leidt direct tot een lagere honingopbrengst. Daarnaast kunnen bijen door aanhoudend slecht weer gestrest raken, wat hun algemene gezondheid en productiviteit verder beïnvloedt.

Communicatie en samenwerking:
Bijen staan bekend om hun indrukwekkende communicatieve vaardigheden. Ze gebruiken dansen, zoals de beroemde 'waggle dance', om elkaar te informeren over de locatie van voedselbronnen. Dit complexe gedrag benadrukt de geavanceerde sociale structuur van een bijenkolonie.

Belang van bijen voor de mens:
Een van de meest besproken onderwerpen was het belang van bijen voor de bestuiving van gewassen. Bijen spelen een onmisbare rol in ons ecosysteem en dragen bij aan de voedselproductie wereldwijd. Zonder bijen zou de diversiteit en beschikbaarheid van ons voedsel aanzienlijk afnemen.

Meer Wist-je-datjes:

- Een honingbij kan tijdens haar leven ongeveer een twaalfde van een theelepel honing produceren.
- Bijen zijn verantwoordelijk voor de bestuiving van ongeveer 70 van de 100 gewassen die 90% van het wereldvoedsel vormen.
- De honingbij is het enige insect dat eetbaar voedsel voor mensen produceert.
- Honingbijen hebben vijf ogen - drie kleine ogen op de bovenkant van hun hoofd en twee grote samengestelde ogen.
- Een bijenvolk kan in één jaar tot wel 90 kilogram honing produceren.
- Honingbijen kunnen snelheden tot 24 km/u bereiken tijdens het vliegen.
- Het gezegde "bijdehand" komt niet zomaar ergens vandaan; bijen zijn namelijk ontzettend slim en efficiënt in hun werk.
- Honingbijen zijn echte teamspelers. Ze werken allemaal samen om de kolonie gezond en sterk te houden.
- Slecht weer kan de honingproductie flink dwarsbomen, maar bijen vinden altijd wel een manier om bij de les te blijven.

Conclusie

De lezing van Imker Gerrit van Natuurlijk-Westland was een groot succes en een verrijkende ervaring voor alle aanwezigen. Het gaf inzicht in de complexe wereld van bijen en benadrukte hun cruciale rol in ons ecosysteem. Nieuw Westland bedankt Imker Gerrit voor zijn boeiende presentatie en kijkt uit naar toekomstige evenementen die bijdragen aan een respectvolle en gezonde samenleving.

Voor meer informatie over Imker Gerrit en zijn werk, bezoek zijn website.